Week van de Zaanse Ondernemer
Wethouder Wessel Breunesse op bezoek bij Maakgemeenschap De Hoop
‘We bieden een plek aan startende ondernemers en kunstenaars die ergens anders geen kans krijgen’.
28 september 2022
Honderdzestig units telt het pand van Maakgemeenschap De Hoop in de Achtersluispolder in Zaandam. Initiatiefnemer Crealisatie Coöperatie uit Amsterdam biedt daarmee ruimte aan in totaal zo’n 250 startende ondernemers van alle leeftijden. De coöperatie begon als een hout- en staalwerkplaats in Amsterdam-West. Nu is deze uitgegroeid tot een organisatie met meerdere vrijplaats- en broedplaatslocaties in Amsterdam. In 2019 kwamen ze ook naar Zaandam. In het 10.000 m2 grote pand huist een grote diversiteit aan kleine maakbedrijven en allerhande kunstenaars. Reden voor wethouder Wessel Breunesse om in het kader van de Week van de Zaanse Ondernemer, een kijkje te nemen op deze bijzondere plek.
‘Ongeveer veertig procent van onze huurders bestaat uit CAWA-kunstenaars’, begint Cyril Stom zijn verhaal. Hij is bestuurslid van de coöperatie. Ook was hij vanaf het eerste moment betrokken bij het opzetten van de broedplaats. ‘Er zitten hier muzikanten, schilders, beeldend kunstenaars en noem maar op. Verder zijn er veel ambachtelijke maakbedrijven. Het is één grote mengelmoes van van alles!’
Springplank
Stom: ‘Voor veel jonge bedrijven is ons concept een uitkomst. We bieden een plek aan startende ondernemers en kunstenaars die ergens anders geen kans krijgen. We horen vaak “Oh, dan kan ik eindelijk dat idee dat ik had eens proberen”. Sommigen hebben nog een baan ernaast. Als hun idee dan uitpakt, huren ze ergens anders een pand voor de volgende stappen met hun onderneming. Daarmee heeft ons concept een springplankfunctie voor veel starters. Van jongeren en schoolverlaters tot mensen die al een (vaste) baan hebben, maar iets anders willen doen.’
Circulair bouwen met herbruikbare panelen
‘Wat ons project uniek maakt, is dat we zelf alles hebben gebouwd’, vertelt Stom. Van de infrastructuur, de hekwerken, de elektriciteit, het riool tot de muren. We hebben 2.500 panelen getimmerd met isolatiemateriaal ertussen. Omdat we weten dat we hier tijdelijk zitten, hebben we het zo opgebouwd dat we de panelen makkelijk los van elkaar kunnen maken, zodat we ze kunnen oppakken en meenemen. Daarmee zijn we bij voorbaat al een circulair project. Dat is voor ons heel normaal’.
Al lopend door het imposante gebouw valt direct het hergebruik van materialen op. ‘Wij zitten in de gun-economie’, vertelt Stom. ‘Materialen, grondstoffen, machines, meubilair, geluidsapparatuur, verlichting en ga zo maar door. Als er bijvoorbeeld een school of kantoorpand leeg moet, kunnen we bijna alles komen ophalen. En we kunnen ook bijna alles wel ergens voor gebruiken. Dus ook op die manier zijn ondernemen we circulair’.
Organisatie
Stom: ‘De schoonmaak, het opruimen en de afvalverwerking organiseren we zelf. ’ Met alle huurders worden afspraken gemaakt over participatie: iedere huurder werkt vier dagen per jaar mee aan allerlei voorkomende werkzaamheden, net wat er op dat moment te doen valt. Dat kan schoonmaken of opruimen zijn, maar soms ook iets opbouwen of installeren. Bijkomend voordeel is, dat de huur prijs zo laag mogelijk kan worden gehouden. Dat draagt bij aan de aantrekkelijkheid van het concept. De organisatie zorgt voor busjes en aanhangwagens en de werkplaatsen. ‘Er staan hier professionele machines voor hout- en metaalwerk. Deze kochten we voor weinig geld op een veiling en hebben we zelf opgeknapt. Met zoveel ondernemers hebben we alle kennis daarvoor zelf in huis. Een paar huurders zijn een keramische werkplaats begonnen, maar we hebben ook een grafische werkplaats, een kookwerkplaats en een sociale werkplaats’.
Gemeenschap
Een organisatie neerzetten is één ding, een gemeenschap creëren is iets heel anders. ‘Jullie noemen jezelf maakgemeenschap’, refereert Breunesse aan de naam van de broedplaats. ‘Hoe zorg je ervoor dat het ook daadwerkelijk een gemeenschap wordt en geen organisatie? Stom: ‘We hebben alles georganiseerd in gildes. Mensen de hier binnenkomen worden lid van één van de gildes. Omdat ze bij elkaar zitten ontstaan er vanzelf mooie dingen. Wat we regelmatig zien is dat ondernemers die elkaar hier ontmoeten, samen verder gaan. Daarnaast zorgen we voor een stukje programmering voor alle huurders. Door corona is dat wat vertraagd, maar we zien dat dat nu begint te lopen’.
Talentontwikkeling
‘Welk effect hebben jullie op de directe omgeving?’, vraagt de wethouder. Stom: ‘Het HEMLAB, het wetenschapslaboratorium voor kinderen, is een mooi voorbeeld. Daar komen wekelijks tientallen kinderen uit heel Zaanstad om proefjes te doen. Dat is heel leerzaam voor ze. Een ander voorbeeld is de kookwerkplaats. Hier koken mensen voor 600 asielzoekers die hier verderop op de boot verblijven. Soms helpen de asielzoekers onder begeleiding ook mee. Daarnaast hebben we een sociale werkplaats. Hier hebben we bijvoorbeeld Werkom geholpen met hun houtbewerkingstak Wortels & Co. Verder zijn er ook veel mogelijkheden om stage te lopen bij een van de ondernemers.
‘Er kwam hier eens een meisje binnen dat veel deed met stof en wol. We hebben haar geleerd om te lassen. Daarna maakte ze een tafel met een mal. Ook heeft ze bijna helemaal alleen al onze gelast. Nu ze kan lassen doet ze projecten met andere ondernemers hier. Dat is pure talentontwikkeling’.
Droom
Stom heeft nog veel dromen voor De Hoop. ‘Ik wil graag meer verbinding met de omliggende wijken maken. In Poelenburg zit veel potentie. Maar we zien dat het moeilijk is om de wijk naar de broedplaats te brengen. Het zou mooi zijn als het lukt om in plaats daarvan de broedplaats naar de wijk te brengen. Ik denk dat we samen echt iets voor de wijk kunnen betekenen. . Dus als iemand ergens een stukje grond heeft dat we voor vijf tot tien jaar kunnen gebruiken, dan kunnen wij er wel voor zorgen dat daar iets gebeurt. We kunnen hetzelfde concept als hier ook daar neerzetten en mensen uit de wijk de kans bieden om te gaan ondernemen. Wat hier kan, kan daar ook!’
