Week van de Zaanse Ondernemer: op bezoek bij AZ
‘Wij kopen geen succes, wij creëren het’
1 oktober 2022
Als dertienvoudig Champions League-winnaar Real Madrid regelmatig langs komt om te leren hoe je de zaken aanpakt, dan kan het niet anders of je doet iets heel bijzonders. De AZ Jeugdopleiding, de talentenfabriek van voetbal-eredivisionist AZ, geeft jaarlijks tientallen jonge voetballertjes de kans zich te ontwikkelen tot profvoetballer. En niet zonder succes. In binnen- én buitenland staat de club bekend als één van de meest succesvolle talentopleiders in de branche. Wethouder Gerard Slegers reed in het kader van de Week van de Zaanse Ondernemer naar de Kalverpolder en had daar op het AFAS Trainingscomplex een boeiend gesprek over de cultuur van talentontwikkeling. Miriam Ruigrok, rector van het St. Michaël College in Zaandam, ging met hem mee.
‘We weten als club heel goed wat we willen bereiken: structureel in de top 4 van de Eredivisie spelen en de groepsfase van Europees voetbal halen. Daarbij willen we financieel gezond zijn, met goede faciliteiten werken en zijn we datagedreven en sociaal bewust. Én wat heel belangrijk is: het streven is dat de helft van de selectie van ons eerste elftal moet bestaan uit zelf-opgeleide spelers’. Aan het woord is Robert Eenhoorn, algemeen directeur van AZ. Sinds zijn aantreden in 2014 heeft de club stap voor stap zijn aanpak voor unieke talentontwikkeling verder geperfectioneerd. Eenhoorn: ‘Als we zo’n ambitie hebben, dan is het ook logisch dat we daar veel tijd, energie en geld in investeren. We willen hier jonge spelertjes binnenkrijgen, soms al onder de 12 jaar, in wie we investeren met als uiteindelijke doel dat ze het eerste elftal halen’.
Rust
Paul Brandenburg, eindverantwoordelijk voor de AZ Jeugdopleiding, vult hem aan: ‘Onze visie en doelstellingen zijn voor iedereen binnen de club helder. Dat geeft rust. Daarmee kun je in alle omstandigheden, ook bij tegenslag, blijven vasthouden aan je visie. Als wij hier op zaterdag met alle jeugdelftallen alle wedstrijden zouden verliezen, gaan we niet opeens op maandag in paniek dingen anders doen. Nee, wij geloven in onze aanpak. De jongens die hier op hun elfde, twaalfde binnenkomen, moeten over acht, negen jaar rijp zijn voor het betaalde voetbal. Daar werken we stap voor stap naartoe’.
Data
Wethouder Slegers is onder de indruk van het grote aantal spelers dat in de afgelopen jaren is doorgedrongen tot het eerste elftal. Wat maakt de jeugdopleiding nou zo bijzonder en zo succesvol? ‘Wij zeggen altijd: “we kopen geen succes, wij creëren het”. Bij ons begint alles bij feiten: weten waar je het over hebt’, zegt Eenhoorn. ‘Wij hebben daar de afgelopen jaren een eigen systematiek voor ontwikkeld’, vervolgt Brandenburg. ‘De instroom bij ons begint bij 11 jaar. Onze trainers geven elke zondagochtend training aan jongens van 9 en 10 jaar uit de regio. Die hebben we gescout en die willen graag bij ons voetballen. Dat is een traject van één, soms twee jaar. In die periode doen we testen en krijgen we een heel goed beeld van hun fysieke en cognitieve competenties. Op het moment dat zo’n jochie van 11 hier binnenkomt, hebben wij zoveel informatie verzameld, dat we vrij goed kunnen inschatten hoe hij het gaat doen bij ons. Hoe meer informatie we hebben, hoe groter de kans dat we de juiste talenten eruit pikken’.
School en voetbal
De samenwerking met de scholen in de omgeving is essentieel voor de werkwijze van de AZ Jeugdopleiding. Iedere jonge speler die binnenkomt doet zowel een schoolopleiding als een voetbalopleiding. Tot de herfstvakantie heeft iedereen op de club studiebegeleiding. Wie dan goede cijfers heeft én goed gedrag vertoont, zowel op school als bij de studiebegeleiding, mag één studiemoment inruilen voor iets op het veld. Brandenburg: ‘Voor de groep zestienjarigen tot en met Jong AZ, hebben we elke week talententrainingen door de staf van het eerste elftal. Daar wil je natuurlijk bij zitten. Maar de allereerste voorwaarde is dat je schoolcijfers op orde zijn’.
Onderdeel van het succes
Miriam Ruigrok van het St. Michaëlcollege is trots op de samenwerking met AZ: ‘Wat ik mooi vind aan onze samenwerking is dat club en school samen met de sociale omgeving van de leerling maatwerk leveren voor zijn talentontwikkeling. “Wie ben jij, wat kun jij en wat kunnen we samen doen om jou je zo goed mogelijk te laten ontwikkelen?” We hebben het op school zo ingericht dat we die begeleiding ook kunnen bieden. Niet alleen de docenten, maar ook het ondersteunend personeel. Ze worden allemaal een beetje mede-eigenaar van de ontwikkeling van de leerling’. ‘En daarmee is de school dus onderdeel van het succes van de club’, complimenteert Eenhoorn haar.
Brede vorming
Ook aan de samenwerking met de school ligt voor de club een heldere visie ten grondslag. Eenhoorn erkent dat niet iedereen het tot het eerste elftal schopt. Daarom kijkt de club breder dan alleen een carrière in het betaalde voetbal. ‘We vinden dat we de verantwoordelijkheid hebben dat iedereen die hier binnenkomt uiteindelijk slaagt in het leven. Liefst op het veld in Alkmaar, maar dat is maar een bepaald percentage echt gegeven. Als je bij ons het hele traject hebt doorlopen, dan heb je voldoende basis meegekregen om ook buiten het voetbal verder te kunnen’. Het is dan ook een bewuste keuze om het onderwijs niet volledig naar de club toe te halen. Anders zouden de jongens alleen nog maar in een voetbalomgeving zien en alleen maar elkaar zien. Eenhoorn: ‘Dan missen ze een deel van hun bredere ontwikkeling en oriëntatie. Het is ook belangrijk dat je omgaat met kinderen die andere interesses en talenten hebben dan jij’.
Binden aan de club
‘We hebben het nu vooral gehad over de ontwikkeling van die jonge voetballers’, zegt Slegers. ‘Maar hoe zorg je er nou voor dat ze ook bij de club blijven?’ ‘Doordat zij zien wat de kansen zijn om in het eerste elftal te spelen en dagelijks ervaren hoe we persoonlijk met hen bezig zijn’, zegt Brandenburg vol overtuiging. ‘Het proces van die jongens aan de club binden begint zodra ze hier binnenkomen. Daarbij draait het om perspectief en aandacht. Als er dan een paar jaar later een keuzemoment komt hebben ze vaak zo’n goed gevoel bij AZ, dat ze niet meer weg willen’.
De visie op talentonwikkeling van jonge voetballers geldt ook voor het personeel., Op het veld én op kantoor Ieder jaar deelt AZ de ambitie en doelstellingen met het personeel. Daardoor is voor iedereen duidelijk waar de club heen wil groeien en wat de speerpunten zijn. ‘Op basis daarvan voeren we met iedereen individueel coaching gesprekken om te kijken wat die medewerker bijdraagt aan die ambitie’, legt Eenhoorn uit. ‘Maar ook: waarin wil jij jezelf het komende jaar ontwikkelen en wat heb je daarin nodig van ons? Als je ambitie hebt, kun je binnen deze club doorgroeien’.
Concurrentie maakt sterker
Wethouder Slegers heeft nog één brandende vraag tot slot: ‘Jullie praten heel open over jullie visie en aanpak. Zijn jullie niet bang dat je de concurrentie hiermee in de kaart speelt?’ Brandenburg is daar niet bang voor: ‘Vorige week was hier een andere Eredivisieclub op bezoek waar ik onze visie heb toegelicht. Zij overwegen om dingen anders aan te gaan pakken. Ik denk dan: als de concurrentie sterker wordt en er komt meer weerstand op het veld, dan worden onze spelers daar alleen maar beter van’.
