Wethouder Stephanie Onclin: “Dit is ook niet wenselijk, omdat de leegstand in Zaanstad al iets onder de frictieleegstand ligt. Frictieleegstand betekent dat als het aantal leegstaande bedrijfsruimten nog verder zou dalen, er voor ondernemers onvoldoende beschikbare ruimten zijn om zich te vestigen of te verplaatsen in Zaanstad. Dit zou als gevolg hebben dat er een ongezonde markt ontstaat, terwijl de gemeente juist met elkaar hard inzet op de ambitie: genoeg ruimte om te wonen én werken in Zaanstad”.

In 2020 heeft de gemeenteraad van Zaanstad het college via een motie gevraagd om een plan van aanpak te ontwikkelen om de leegstand in Zaanstad terug te dringen. De samenwerking tussen de vastgoedtafel, ondernemers en de gemeente werpt inmiddels haar vruchten af.

Feiten op een rij: 

• Bedrijfsruimte: het overgrote deel van de voorraad van alle commerciële leegstand betreft bedrijfsruimte op bedrijventerreinen met een leegstandspercentage van rond de 6%. Deze percentages zijn nagenoeg gelijk gebleven sinds 2016 en ligt onder het niveau van de frictieleegstand (8% in de MRA). Vanuit economisch perspectief is het daarom niet wenselijk om de commerciële leegstand verder terug te dringen.
  
  
• Winkels: het algemeen winkelleegstandspercentage in heel Zaanstad staat op een gezond frictieniveau van 8%. De behoefte aan fysieke winkels trekt na de coronaperiode weer aan. Volgens de meest recente cijfers is het winkelleegstandspercentage in Krommenie 7% en in Wormerveer zelfs maar 2,6%. De leegstand in Stadshart Zaandam is de laatste jaren gedaald van 18% naar 13%. Het college blijft streven naar 8%.
  
  
• Kantoren: In 2023 is er sprake van een totale kantorenvoorraad van 284.000m2, met een leegstandspercentage van 9,4%.

Impulsaanpak winkelgebieden
In het Stadshart hebben zowel kleinere ondernemers als bekendere ketens zich nieuw gevestigd. Ook vonden een aantal verschuivingen plaats van winkels binnen het centrum. Dit was niet mogelijk geweest zonder de aanwezige leegstand. Daarnaast is in aanloopstraten ook commercieel vastgoed getransformeerd naar woonwerk-panden of woningen. In gesprek met de eigenaar van het winkelcentrum Rozenhof waar de leegstandcijfers het hoogst zijn, tracht de gemeente de leegstandcijfers in het stadshart de komende jaren verder te verlagen. Samen met ondernemers wordt momenteel verkend of een aanvraag van de rijkssubsidie impulsaanpak winkelgebieden kans van slagen heeft.

Formule voor succes
Wethouder Stephanie Onclin: “We zien dat de samenwerking tussen de vastgoedtafel, ondernemers en gemeente vruchten afwerpt. BIZ Stadshart, de vastgoedtafel en de nieuwe plintenstrategie die de gemeente binnenkort presenteert, illustreren in mijn optiek perfect het adagium: alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Deze succesvolle samenwerking, wat een mooi voorbeeld is voor andere uitdagingen waarvoor ondernemers en gemeente samen aan de lat staan, plaatst ons zelfs voor een volgende uitdaging. Namelijk voor de vraag: hoe zorgen we ervoor dat de leegstand niet te laag wordt en er nog voldoende ruimte is voor nieuwe initiatieven? Succes lijkt zo een luxe probleem, maar juist ook dit vraagstuk leent zich bij uitstek voor een goede samenwerking tussen de gemeente en al haar stakeholders. Uiteindelijk varen alle inwoners en ondernemers er wel bij als Zaanstad ruimte biedt aan samenwerking en innovatieve nieuwe impulsen.”

Pilot Makelpunt
Een ander resultaat van de samenwerking tussen ondernemers en gemeente is het Makelpunt (www.makelpuntzaanstad.nl). Op dit platform kunnen locatie-zoekers en
locatie- aanbieders voor culturele, maatschappelijke of commerciële activiteiten elkaar makkelijk vinden, zonder tussenkomst van de gemeente. Denk aan flexwerkplekken, een kunstgalerie of een ander soort bedrijfsruimte. Beschikbare werklocaties worden zo beter benut onder het motto: ‘Maak de stad mooier door haar te delen’. De pilot ‘Makelpunt’ van zes maanden ging live in februari 2024.